Nobelove nagrade koje su otišle u pogrešne ruke!

Povezane objave

• Ovako ćemo otključavati mobitele u budućnosti! 28/07
• Zašto je običaj da se poljubimo ispod imele? 22/11
• Stiže AirSelfi – džepni dron za selfie 25/11

Nobelova nagrada je najviše priznanje u svijetu kada su u pitanju različite sfere – fizika, hemija, ekonomija, medicina, književnost i mir.

Ova najprestižnija nagrada dodjeljuje se od 1901. godine, s tim što je Nobelova nagrada za ekonomiju ustanovljena nešto kasnije – 1968. godine.

Međutim, za ovih više od 100 godina koliko se dodjeljuje dolazilo je i do toga da je nagrada, kako je vrijeme pokazalo, otišla u pogrešne ruke. Iako su Nobelovu nagradu dobili pojedinci koji su svojim radom unaprijedili oblasti u kojima se dodjeljuje, ispostavilo se da su neka otkrića koja su bila nagrađena – kasnije zloupotrijebljena.

Nobelove nagrade koje su otišle u pogrešne ruke

• Nobelovu nagradu za hemiju 1918. godine dobio je nijemac Fric Haber koji je pronašao način da napravi amonijak iz azota i vodonika. Cilj je bio da ovaj metod pomogne u razvoju poljoprivrede tako što će biti korišćen za proizvodnju đubriva. Međutim, Nobelov komitet koji dodjeljuje nagrade previdio je činjenicu da je Haber tokom Prvog svjetskog rata nadgledao prvi veliki napad hlorom 1915. godine, u kom je stradalo više hiljada savezničkih vojnika. Njegovo otkriće, koje je nagrađeno Nobelovom nagradom, bila je samo početak istorije hemijskog ratovanja.
• Nobelovu nagradu za medicinu 1926. godine dobio je danski naučnik Johnes Fibiger koji je otkrio da valjkasti crv izaziva rak kod pacova i tvrdio da pacovi koji unesu larvu crva jedući bubašvabe dobijaju rak. Problem je što je kasnije utvrđeno da je ta vrsta raka nastala zbog nedostatka vitamina A.
• Nobelovu nagradu za hemiju 1948. godine dobio je švajcarac Pol Miler koji je pronašao upotrebu za Di-Di-Ti, jednu vrstu insekticida, čija je upotreba kasnije zabranjena. Miler je otkrio da je Di-Di-Ti veoma moćan u ubijanju muva, komaraca i buba. Cilj je bio da se na taj način zaštite poljoprivredni usjevi i suzbiju bolesti kao što su tifus i malarija, čime jeiskorijenio malariju u južnoj Evropi i sačuvao više stotina hiljada ljudi. Međutim, borci za zaštitu životne sredine su 1960-tih godina otkrili da Di-Di-Ti zagađuje prirodu, pa su 1972. godine Sjedinjene Američke Države zabranile korišćenje ovog insekticida, a 2001. godine međunarodnim sporazumom zabranjen je u svim zemljama sem onim koje se bore protiv malarije.
• Nobelova nagrada ua medicinu 1949. godine otišla je u ruke portugalcu Anotniju Egasu Monizu koji je prvi za liječenje mentalnih bolesti primjenjivao lobotomiju – metod koji je u tovrijeme postao popularan i bio “jedan od najvažnijih otkrića ikada u psihijatrijskoj terapiji”. Međutim, ispostavilo se da ovaj metod ima mnoga neželjena dejstva, pa su tako neki pacijenti imali ozbiljno oštećenje mozga, neki nisu preživjeli postupak, dok su operacije – koje su smatrane uspješnim – za posljedicu imale pacijenta koji je nesposoban da reaguje ili ima emocije uopšte.
• Nobelova nagrada za mir pet puta nije otišla u ruke Mahatme Gandija, koji je bio nominovan zbog nenasilne borbe u postizanju političkih ciljeva. Iako rijetko priznaje grešku, komitet za dodjelu nagrada priznaje da je greška što Gandi nikada nije dobio ovu nagradu.